bir sürekli kaşıntı alışkanlığa karşı ne demek?
Sürekli Kaşıntı Alışkanlığı (Kronik Kaşıntı)
Sürekli kaşıntı alışkanlığı, tıbbi adıyla kronik kaşıntı veya pruritus, altı haftadan uzun süren ve altta yatan bir cilt hastalığı veya sistemik bir durumla ilişkili olabilen, kontrol edilmesi güç bir kaşıma dürtüsüdür. Bu durum, kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir ve çeşitli fiziksel ve psikolojik sorunlara yol açabilir.
Nedenleri:
Kronik kaşıntının birçok potansiyel nedeni vardır ve bazen nedeni belirlemek zor olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Dermatolojik Durumlar: Egzama (atopik dermatit), sedef hastalığı, kurdeşen (ürtiker), mantar enfeksiyonları, uyuz gibi cilt hastalıkları.
- Sistemik Hastalıklar: Böbrek yetmezliği, karaciğer hastalıkları, tiroid bozuklukları, demir eksikliği anemisi, diyabet, bazı kanser türleri (örneğin, lenfoma ve lösemi).
- Nörolojik Durumlar: Multipl skleroz (MS), nöropati, sinir sıkışmaları, beyin tümörleri.
- Psikolojik Faktörler: Stres, anksiyete, depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk (OKB).
- İlaçlar: Bazı ilaçlar yan etki olarak kaşıntıya neden olabilir.
- Yaşlılık: Yaşlılarda cilt kuruluğu ve ciltteki değişiklikler kaşıntıya yatkınlığı artırabilir.
Belirtileri:
En belirgin belirti, sürekli ve şiddetli kaşıntıdır. Kaşıntı, belirli bölgelerde yoğunlaşabileceği gibi tüm vücuda da yayılabilir. Kaşıntı nedeniyle sürekli kaşınma, ciltte tahrişe, kızarıklığa, kabarmaya, kalınlaşmaya (likenifikasyon) ve enfeksiyonlara yol açabilir.
Tedavi:
Kronik kaşıntının tedavisi, altta yatan nedene bağlıdır. Tedavi yöntemleri şunları içerebilir:
- Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Eğer kaşıntıya bir hastalık neden oluyorsa, öncelikle bu hastalığın tedavi edilmesi önemlidir.
- Topikal Tedaviler: Kortikosteroid kremler, nemlendiriciler, antihistaminik losyonlar, kalamin losyonu gibi ilaçlar kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
- Sistemik Tedaviler: Ağızdan alınan antihistaminikler, kortikosteroidler, antidepresanlar, immünomodülatörler gibi ilaçlar kullanılabilir.
- Fototerapi (Işık Tedavisi): UV ışığı, bazı cilt hastalıklarına bağlı kaşıntıyı azaltabilir.
- Psikoterapi: Stres, anksiyete veya depresyon gibi psikolojik faktörler kaşıntıyı tetikliyorsa, psikoterapi (örneğin, bilişsel davranışçı terapi) faydalı olabilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Cildi nemli tutmak, tahriş edici maddelerden kaçınmak, soğuk kompres uygulamak, tırnakları kısa tutmak ve kaşımaktan kaçınmak kaşıntıyı kontrol etmeye yardımcı olabilir.
- Kaşıntı döngüsünü kırmak: Kaşıntının tetikleyicilerini belirlemek ve bunlardan kaçınmak, kaşıntı döngüsünü kırmaya yardımcı olabilir.
Önemli Not: Sürekli kaşıntı yaşayan kişilerin bir dermatolog veya ilgili bir uzmana başvurması ve altta yatan nedeni belirlemek ve uygun tedavi planını oluşturmak önemlidir. Kendi kendine tedavi yöntemleri, durumu daha da kötüleştirebilir.